
Hıdırellez günü giyilmek üzere yeni elbiseler, ayakkabılar alınır. Peki, hıdırellezde neler yapılır herzaman birlikte bakalım mı?..
Anadolu’nun bazı yerlerinde Hıdırellez günü yapılan duaların ve isteklerin kabul olması için sadaka eda, oruç tutma ve kurban kesme adeti bulunur. Kurban ve adaklar
“Hızır hakkı” için olmalıdır. Zira tüm bu hazırlıklar Hızır’a rastlamak amacına yöneliktir.
Hıdırellez kutlamaları daima yeşillikli, ağaçlık bölgelerde, su kenarlarında, bir türbe yahut yatırın yanında yapılır. Hıdırellezde baharın taze bitkilerini ve taze kuzu eti yahut kuzu ciğeri yeme adeti bulunur. Baharın ilk kuzusu yenildiği süre sağlık ve şifa bulunacağına inanılır. Bugünde kırlardan çiçek yada ot toplayıp onları kaynattıktan sonra suyu içilirse tüm hastalıklara iyi geleceğine, bu su ile kırk gün yıkanılırsa gençleşip güzelleşileceğine inanılır.
Hıdrellez gecesi Hızır’ın uğradığı yerlere ve dokunduğu şeylere feyiz ve bereket vereceği inancıyla türlü uygulamalar yapılmaktadır. Yiyecek kaplarının, ambarların ve para keselerinin ağızları açık bırakılır. Ev, bağ-bahçe, araba dileyen kimseler, Hıdırellez gecesi herhangi bir yere istediklerinin küçük bir modelini yaparlarsa Hızır’ın kendilerine yardım edeceğine inanırlar.
Hıdırellezde baht açma törenleri de epey bir yaygın olarak kullanılan geleneklerimizdendir. Bu törene istanbul ve çevresinde “baht açma”, Denizli ve çevresinde “bahtiyar”, Yörük ve Türkmenler’de “mantıfar”, Balıkesir ve çevresinde “dağara yüzük atma”, Edirne ve çevresinde “niyet çıkarma”, Erzurum’da “engel çekme” ismi verilmekte.
Törenler baharda doğanın ve bütün canlıların uyanmasıyla eş anlamlı şekilde kişilerin da talihlerinin açılacağı inancıyla, şanslarını denemek için yapılmaktadır. Hıdırellezden bir gece öncelikle bahtını denemek ve kısmetlerinin açılmasını sağlamak dileyen genç kızlar yeşillik bir yerde yahut bir su kenarında toplanırlar.
1hidirellez2_0505içinde su bulunan bir çömleğe kendilerine ait yüzük, küpe, bilezik benzeri şeyler koyarak ağzını tülbentle bağladıktan sonra bir gül ağacının dibine bırakırlar. Sabah erkenden çömleğin yanına giderek sütlü kahve içip ağızlarının tadının bozulmaması için dua ederler.
Ardından niyet çömleğinin açılmasına geçilir. çömlekten içindekiler çıkarılırken bir yandan da maniler söylenir. Buna göre eşyanın sahibi konusunda yorumlar yapılıyor. Hıdırelleze özgü bu uygulama temelde bu şekilde yapılmakla beraber, yörelere göre bazı farklılıklar da gösterebilmektedir. Son senelerde ise bu merasim sırf evde kalmış kızların kısmetini açmak amacıyla yapılmaktadır.
netice olarak, Anadolu’da hala görkemli törenlerle kutlanan Hıdırellez Bayramı insanlık tarihinde çok aşırı eski yıllardan bu güne kutlanmaktadır. ayrıcalıklı yıllarda, farklı isimler altında kutlansa da Hıdırellez motiflerine pek çok fazla yerde rastlamak mümkün olmakta. Baharın gelişi ve doğanın canlanması bireyler tarafından bayramlarla kutlanması gereken bir durum olarak algılanmıştır. Böylece bir bahar bayramı olan Hıdırellez evrensel bir nitelik kazanmıştır.
1hidirellez4_0505- Hıdırellez öncesi, 41 karınca yuvasından alınan toprak, ev halkının para cüzdanına az miktarda konursa, o eve bolluk ve bereket gelir.
- Evlenmek dileyen delikanlı, hususi bir tarifle hazırlanmış tuzlu çöreği 5 Mayıs akşamı yiyerek gece uykusuna yatarsa, rüyasında evleneceği kızı görür.
- Hıdırellez günü için önceden ekmek pişirilir, bu ekmek parçalanmaz. Sofraya tam şekilde konur. Tam ekmek ailenin bütünlüğünü simgeler.
- 5 Mayıs’ı altı Mayıs’a bağlayan akşam, soğanın yeşermiş yapraklarından ikisi tıpkı anda kopartılarak her birisi için niyet tutulur. Hıdırellez günü bu yapraklardan hangisi daha çok fazla uzarsa, o niyetin gerçekleşeceğine inanılır.
- çocuğu olmayanlar, 5 Mayıs günü akşam ezanından sonra kutsal bilinen bir ağaca kırmızı-yeşil yazmalar bağlarlar. Sabah gün doğmadan yazmalara bakılır. Kaybolanların sayısı kadar çocuk olacağına inanılır.
- çocuğu olmayan kadın, 5 Mayıs akşamı abdest alıp namaz kıldıktan sonra, bezden yaptığı bebeği gül ağacının dibine koyarsa çocuğu olur.
- Hasta ve yaşlılar, 5 Mayıs akşamı çimenler üstünde yuvarlanırlarsa şifa bulurlar.
- Hıdırellezden birkaç gün evvela kırlardan toplanan 41 çeşit çiçek, bir kapta su içine konur. Bu su, Hıdırellez günü hastalara şifa vermesi dileği ile içirilir.
- Eve bereket, bereket gelsin diye 5 Mayıs akşamı namaz kılınıp dua edilir.
- 5 Mayıs’ı altı Mayıs’a bağlayan akşam, soyduğu elmayı, yastığının altına koyup yatan genç, gece rüyasında evleneceği kızı görür.
- Hıdırellez günü, güneş doğmadan kalkılır. inanca göre, geç kalkanlar, şafak vakti evleri dolaşan Hızır’dan nasiplenemezler.
- Evlenmek arzulayan kızlar, kimliklerini belli etmeden kıbleye bakan dokuz komşu kapısını çalarlarsa, o yıl kısmetleri açılır.
- Hıdrellez sabahı, gün doğmadan bir kağıda yazılan dilek akarsuya atılırsa, o sene gerçekleşir.
- Evlenme çağına gelen genç kız, Hıdrellez günü yaptığı tuzlu çöreğin yarısını yer, başka yarısını da dam ya da duvar üstüne bırakır. Kargalar, bu çöreği alıp hangi evin bacasına götürürlerse genç kız o eve, uzağa götürürlerse uzağa gelin gider.
- Kocaya gidememiş, kısmeti kapalı kızlar için Hıdrellez günü, kilit açma pratiği uygulanır. aşina yedi evden alınan yedi anahtar, evde kalmış kızın eline verilir. Kız, hiç kimseyle konuşmadan içinden dualar okuyarak bu yedi kapıyı anahtarlarla açarsa, kısmeti bir yıla kalmaz açılır.
- Kısmetinin açılmasını isteyen genç kız ya da delikanlı, sabah namazından önce kıbleye bakan yedi çeşmeden su içerse, o yıl evlenir.
1hidirellez5_0505- 6 Mayıs günü sabahı, gün doğmadan sokak kapısı sonuna kadar açılırsa; Hızır eve girer, bolluk bereket getirir.
- Soğan kabuğu ile kaynatılan yumurta çocuklara yedirilirse, şifa kaynağı olur.
- Boyu kısa olan çocuk veya gencin başına bir oklava ile vurulursa, o sene arasında boyu uzar.
- Seher vakti, bir akarsu kenarında çamurdan ev yapılır, içerisine buğday doldurulursa, o sene mahsul bol olur.
- Kadınlar, başlarına çimen yeşili örtü örtünürlerse, o yıl, bol yağmurlu ve bereketli olur.
- Yağ ve ayran yapılan yayıklar, yeşil dal ve yapraklarla süslenirse, o yayıkta yayılan mahsul bereketli olur.
- Hıdırellez günü gözlerine sürme çeken kızların, o yıl başları ağrımaz.
- Herhangi bir kaba su konularak etrafına kızlar oturtulur. iple bağlanan pamuk topağı iğneye takılıp suya atılır, pamuk topağı hangi kızın önünde durursa, o kız diğerlerinden önce kocaya varır.
- Türbelere gidilip, adak ve kurbanlar kesilir.
- Komşulara yedi çeşit çerez dağıtılır.
- Nişanlı çiftler, Hıdrellez günü ağaçlı, sulak yerlerde dolaşıp piknik yaparlarsa, kısmetleri bol olur.
- Bekar kızın çeyizinden bir parça gül ağacının altına konur. Genç kız rüyasında kimi görürse, onunla evlenir.
- Türbelerde ve diğer mukaddes yerlerde, hali vakti yerinde olanlar, fakirlere ziyafet verirler.
- Gül ağacının dibine altın bağlanırsa, o sene ürün bol olur.
- Ev sahibi olmak arzu edenler, Hıdırellez gününden başlayarak 3 gün boyunca, gül ağacının dibine ev maketi yaparlarsa, o sene ev sahibi olurlar.
Ne dersiniz?.. Ya tutarsa!..
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder