Dershaneler kapatılmayacak mı?

Dershanelerin kapatılmasına ilişkin çıkarılan kanuna yapılan itiraz sonucunda AYM’den karar çıktı. Peki, bu durumda dershaneler kapanmayacak mı?..


Anayasa Mahkemesi (AYM) dershanelerin kaldırılmasını düzenleyen kanun hükmünü iptal etti. Dershanelerin bundan sonra da eğitime devam etmesini sağlayan kararı AYM üyeleri 12′ye 5 oy çokluğuyla aldı. Böylece kapatılacak denen dershaneler bundan sonra da eğitim vermeye devam edecek. AYM verdiği kararla dershanelerin kapatılmasının Anayasa’ya aykırı olduğunu tescil etmiş oldu. Yüksek Mahkeme, Anayasa’nın 13, 42 ve 48. maddelerinde yer alan eğitim ve öğretim hakkı ile çalışma hürriyetinin ihlal edildiğini vurguladı.

AKP hükümeti 6528 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’la tüm dershaneleri kapatmıştı. 14 Mart 2014 tarihinde yürürlüğe giren kanunla dershanelerin 1 Eylül 2015′te kapatılması öngörülmüştü. Cumhuriyet Halk Partisi, Anayasa’nın birçok maddesine aykırı olan kanunun iptali için AYM’ye iptal başvurusunda bulunmuştu. Kanunun iptali isteğinin AYM’ye taşınmasından sonra Mayıs 2014′te başvuru kılavuz ve genelgesi yayımlandı. Bakanlık Temmuz ayında dönüşüm başvurularını almaya başladı. İlk grupta dönüşüme başvuran dershane sayısı toplam dershanelerin yüzde 10′unu bulmadı. Okula dönüşen ise sadece 54 kurum oldu. Dershanelerin dönüştürülmesi sürecinde Milli Eğitim Bakanlığı, istemediği kurumları elemek için özel şartlar oluşturmaya başladı.

Geçtiğimiz hafta konuyu gündemine alan Yüksek Mahkeme, tarihte ilk defa AYM Kanunu’nun 43. maddesine dayanarak önündeki bir konu için tarafların görüşünü aldı. Dershanelerle ilgili olarak Milli Eğitim Bakanlığı, dershane sahiplerinin oluşturduğu GÜVENDER ve ÖZDEBİR ile dershane öğretmenlerinin kurduğu Pak-Eğitim-İş Sendikası temsilcileri AYM’de sunum yaptı. AYM’de yapılan sunumda, MEB Bakanı Nabi Avcı’ya sorulan sorular arasında liseden mezun öğrencilerin nerede eğitim göreceğine ilişkin sorular olduğu ve tatmin edici cevaplar alınamadığı belirtildi.
Sabah saatlerinde başlayan nihai toplantı akşam geç saatlere kadar sürdü. Toplantıda, AYM üyeleri 12′ye 5 oy çokluğuyla 17 aydır yürürlükte olan yasanın iptaline karar verdi. Yüksek Mahkeme Başkanı Zühtü Arslan da iptal yönünde oy kullandı. Mahkeme, değişikliğin Anayasa’nın 13, 42 ve 48. maddelerine aykırı olduğunu vurguladı. Anayasa’nın 13. maddesinde hak ihlallerinin hangi durumlarda sınırlanacağının belirtildiğini kaydeden AYM, söz konusu yasanın bu sınırlara uymadığını belirtti. Yasayla, Anayasa’nın 42. maddesinde düzenlenen eğitim ve öğretim hakkı ile 48. maddede düzenlenen çalışma hürriyetinin ihlal edildiğini ifade etti. Yapılan müdahalede toplum yararı ile doğacak zarar arasında dengenin oluşmadığı ifade edildi. Serbest teşebbüs hürriyeti ve eğitim-öğretim hakkının yasayla engellenemeyeceği kaydedildi.

İptal kararı, gerekçe ve muhalefet şerhlerinin yazılmasının ardından Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girecek. Kararın ardından, dönüşümü tamamlamayan dershaneler faaliyetine devam edebilecek. Dönüşümü tamamlanan dershaneler ise yeni başvuru yaparak tekrar dersane statüsüne dönebilecek. Dershanelerin kapatılmasına ilişkin yaşanan süreçte maddi açıdan zarar gören dershane sahipleri ile öğretmenlerinin yaşanan zararın tazmini için dava açacakları öğrenildi.